Historia kolei w Sieradzu

W drugiej połowie XIX wieku powstało kilka pomysłów przeprowadzenia drogi żelaznej przez Sieradz, jednak z różnych powodów (głównie politycznych) były one odrzucane. Ostatecznie idea wybudowania kolei w tej części kraju zyskała aprobatę władz pod koniec wieku, koncesję na budowę przyznano w kwietniu 1900 roku. Wybudowana linia szerokotorowa liczyła ponad 250 kilometrów długości i 11 stacji, z których 10 zostało wyposażonych w wieże wodne. Pierwszy pociąg przejechał trasę z Warszawy do Kalisza 15 listopada 1902 roku, podróż trwała 10 godzin. W 1904 roku władze pruskie i rosyjskie zawarły porozumienie o przedłużeniu linii z Kalisza do Skalmierzyc i zlokalizowaniu stacji przeładunkowych w Skalmierzycach i Szczypiornie. Dzięki stacji granicznej linia zyskała duże znaczenie w międzynarodowych przewozach pasażerskich i towarowych. Kolej Warszawsko-Kaliska skróciła połączenie z centrum Królestwa Polskiego do Poznania i Wrocławia, umożliwiała również prowadzenie wymiany handlowej z pozostałymi terenami Rosji.

Linia na mapie z 1921 roku


Przebieg linii kolejowej w okolicy Sieradza został podyktowany przez wody powierzchniowe. Linia przed przekroczeniem rzeki Warty odbija na północ, omijając liczne koryta i starorzecza występujące na obszarze między Sieradzem i Męką. Budynki stacyjne zostały wybudowane z czerwonej cegły, według ujednoliconych projektów, powtarzalnych na większości stacji linii Warszawsko-Kaliskiej. W budynku dworca przewidziano miejsca na biuro naczelnika stacji, telegraf oraz poczekalnie. Wydzielono także osobne pomieszczenia magazynowe i zaplecze sanitarne. 

W 1914 roku w wyniku działań wojennych zniszczeniu uległa znaczna część infrastruktury, wysadzono także most na rzece Warcie. Linia została odbudowana w czasie trwania wojny jako dwutorowa o normalnej szerokości toru (wynoszącej 1435 mm), jej funkcjonowanie zostało przerwane w 1918 roku, ponownym zniszczeniem mostu na Warcie (został on odbudowany w latach 1922 - 1925). Kolejna przerwa w działalności kolei w Sieradzu miała miejsce w 1939 roku, po wysadzeniu mostu przez polskich saperów. Ruch został szybko przywrócony przez wojska niemieckie, by sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu transportowemu. W czasie okupacji wdrożono program modernizacji linii, polegający na dostosowaniu nawierzchni i układów torowych do zwiększonych długości składów i ciężaru lokomotyw. Odcinek łączący Kalisz i Łódź miał stać się częścią ważnej magistrali, łączącej tereny Rzeszy z Ukrainą. Klęski na wszystkich frontach pokrzyżowały hitlerowskie plany dominacji nad Europą. Wojska niemieckie opuściły miasto w styczniu 1945 roku, ale nie omieszkały ponownie wysadzić mostu na Warcie. Wiosną tego samego roku radzieccy saperzy przywrócili do użytku jeden tor, celem przeprowadzania po nim transportów wojskowych. Po wojnie ruch prowadzony był linią dwutorową, w 1973 roku została ona zelektryfikowana między Sieradzem a Zduńską Wolą, zaś dwa lata później między Sieradzem i Ostrowem Wielkopolskim. W 2013 roku na stacji Sieradz zakończono prace remontowe w budynku dworca, zaś w 2017 roku rozpoczęto modernizację urządzeń sterowania ruchem kolejowym.

Dawna tablica z nazwą miejscowości
Źródła: