Bezpieczeństwo jest w transporcie kolejowym wartością nadrzędną na każdym kroku. Jednym ze sposobów zapewnienia bezpieczeństwa jest tzw. ochrona boczna. Istotą ochrony bocznej jest uniemożliwienie (bądź zabronienie) wjazdu taboru na wytyczoną dla innego przebiegu drogę jazdy, co mogłoby skutkować kolizją. Innymi słowy, jest to środek zapewnienia wyłączności na danej drodze konkretnemu przebiegowi. Ochronę boczną mogą stanowić:
sygnalizatory zabraniające jazdy, np. tarcze manewrowe pokazujące sygnał "Jazda manewrowa zabroniona",
żeberka ochronne, czyli tory specjalnego przeznaczenia, których celem jest "przechwycenie" poruszającego się taboru - zwrotnice w położeniu zasadniczym kierują tabor na specjalnie do tego przeznaczony tor zamiast w miejsce niebezpieczne,
wykolejnice, czyli urządzenia na torach, które (najprościej mówiąc) w sytuacji ostatecznej doprowadzają do wykolejenia taboru, żeby nie dopuścić do jego niepowołanego wtargnięcia na używany właśnie tor.
Ostatnie wymienione urządzenia to środki najbardziej radykalne (w końcu ich założeniem jest wykolejenie taboru), ale jednocześnie bardzo proste w swoich założeniach - początki tego rozwiązania sięgają czasów sprzed rozwoju kolei żelaznych. Najważniejszym elementem urządzenia jest stalowy odlew nakładany na szynę, ukształtowany w taki sposób, aby koło po najechaniu na niego zostało zrzucone poza tor w lewo lub w prawo (wykolejnice lewe i prawe montuje się odpowiednio na szynie lewej albo prawej). Oczywiście wykolejenie taboru, czyli trwała utrata kontaktu powierzchni tocznych koła i szyny, jest sytuacją kłopotliwą i niepożądaną, lecz okazuje się dopuszczalne dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ponadto wykolejnice umieszcza się w takich miejscach, aby zminimalizować negatywne skutki jej ewentualnego zadziałania, w tym zniszczenia urządzeń i obiektów przytorowych. Wykolejnica nie powinna powodować wykolejenia w kierunku torów głównych, zbocza wysokiego nasypu czy słupów trakcyjnych. Kierunek, w którym przemieszcza się tabor po wykolejeniu oznacza się na planach schematycznych za pomocą strzałki.
 |
| Przykładowe oznaczenie wykolejnicy |
Latarnie wykolejnicowe mechaniczne informują, czy wykolejnica jest zdjęta z toru, czy założona na tor za pomocą położenia czarnej kresy na tle białej tarczy: poziome położenie kresy (sygnał Z 1wk) oznacza, że wykolejnica jest założona na torze, pionowe (sygnał Z 2wk) - że tor jest przejezdny. Po przeciwległej stronie latarni mechanicznych znajdują się odpowiednio pionowo i poziomo ułożone dwa mlecznobiałe światła. W przypadku latarni elektrycznych sygnał z przodu i z tyłu jest taki sam, w postaci białych lub czerwonych punktów świetlnych.
 |
| Sygnały na latarni mechanicznej |
Na stacji w Sieradzu można zaobserwować przynajmniej kilka wykolejnic, w tym podwójną Wk7. Największe ich nagromadzenie ma miejsce oczywiście w części towarowej, a więc w pobliżu nastawni Sr1, we wschodniej części stacji. W części wschodniej stacji zachowała się tylko wykolejnica Wk1.
 |
| Wykolejnica Wk1 założona na tor |
 |
| Zbliżenie na płozę służącą do wykolejania |
 |
| Mleczne światła na latarni |
 |
| Widoczna nieistniejąca już wykolejnica Wk2 (2012) |
 |
| Wykolejnica Wk5 zabezpieczająca wyjazd z placu ładunkowego |
 |
| Wykolejnica podwójna Wk7 |
 |
| Leciwa latarnia wykolejnicy Wk7 |
Źródła:
